• Tag Archieven waarden
  • Potmeter

    Ook wel “Variabele WEERSTAND” potmeters.png (het algemeen gebruikte symbool voor variabele weerstanden in schakelingen)

     

    Een variabele weerstand is een weerstand welke in plaats van een vaste weerstandswaarde een weerstandswaarde aan kan nemen die in een vast bereik gekozen kan worden.
    Voorbeeld: u heeft een variabele weerstand waarop de tekst 22K staat gedrukt door de fabrikant. Deze variabele weerstanden kan een weerstandswaarde tussen 0 Ohm en 22 KiloOhm aannemen, waarbij alle waarden in het bereik van 0 Ohm tot 22000 Ohm gekozen kunnen worden.
    In de elektronica, worden variabele weerstanden meestal omschreven als potmeter. Deze naam potmeter zal hierna gehanteerd worden.
    Om de potmeter een al dan niet tijdelijke andere weerstandswaarde te kunnen geven, bestaat een potmeter uit een koolstof weerstand-baan of een draadgewonden weerstand-baan waarover een loper kan glijden.
    Lees verder  Bericht ID 4697


  • E-reeksen

    Overzicht van alle E-reeksen, de weerstandswaarden(getallen) zijn in Ohm uitgedrukt.
     

    voor KiloOhm, MegaOhm, en GigaOhm wordt een vermenigvuldigings-factor toegepast.
     

    Het percentage tussen haakjes welke achter het E-getal staat, is de tolerantie waarbinnen de weerstandswaarde moet vallen.
     

     

    E3 (40%) E6 (20%) E12 (10%) E24 (5%) E48 (2%) E96 (1%) E192 (0,5%)
    10 10 10 10 100 100 100
    22 15 12 11 105 102 101
    47 22 15 12 110 105 102
    33 18 13 115 107 104
    47 22 14 121 110 105
    68 27 15 127 113 106
    33 16 133 115 107
    39 18 140 118 108
    47 20 147 121 109
    56 22 154 124 110
    68 24 162 127 111
    82 27 169 130 113
    30 178 133 114
    33 187 137 115
    36 196 140 117
    39 205 143 118
    43 215 147 120
    47 226 150 121
    51 237 154 123
    56 249 158 124
    62 261 162 126
    68 274 165 127
    75 287 169 129
    82 301 174 130
    91 316 178 132
    332 182 133
    348 187 135
    365 191 137
    383 196 138
    402 200 140
    422 205 142
    442 210 143
    464 215 145
    487 221 147
    511 226 149
    536 232 150
    562 237 152
    590 243 154
    619 249 156
    649 255 158
    681 261 160
    715 267 162
    750 274 164
    787 280 165
    825 287 167
    866 294 169
    909 301 172
    953 309 174
    316 176
    324 178
    332 180
    340 182
    348 184
    357 187
    365 189
    374 191
    383 193
    392 196
    402 198
    412 200
    422 203
    432 205
    453 208
    464 210
    475 213
    487 215
    499 218
    511 221
    523 223
    536 226
    549 229
    562 232
    576 234
    590 237
    604 240
    619 243
    634 246
    649 249
    665 252
    681 255
    698 258
    715 261
    732 264
    750 267
    768 271
    787 274
    806 277
    825 280
    845 284
    866 287
    887 291
    909 294
    931 298
    953 301
    976 305
    309
    312
    316
    320
    324
    328
    332
    336
    340
    344
    348
    352
    357
    361
    365
    370
    374
    379
    383
    388
    392
    397
    402
    407
    412
    417
    422
    427
    432
    437
    442
    448
    453
    459
    464
    470
    475
    481
    487
    493
    499
    505
    511
    517
    523
    530
    536
    542
    549
    556
    562
    569
    576
    583
    590
    597
    604
    612
    619
    626
    634
    642
    649
    657
    665
    673
    681
    690
    706
    715
    723
    732
    741
    750
    759
    768
    777
    787
    796
    806
    816
    825
    835
    845
    856
    866
    876
    887
    898
    909
    920
    931
    942
    953
    965
    976
    988

     


  • Weerstand

    weerstand.png

     

    het algemeen gebruikte symbool voor weerstand in schakelingen

     

    Een weerstand is een elektrische component dat dient om de doorgang van elektrische stroom te bemoeilijken, door er weerstand aan te bieden, met als gevolg een spanningsval over de weerstand.
    Weerstanden worden gebruikt als onderdeel in elektrische netwerken. Voor zo’n component is er volgens de wet van Ohm een vaste verhouding tussen de aangelegde spanning en de stroom die vloeit. Deze verhouding is de weerstandswaarde, die uitdrukt in welke mate de stroom hinder ondervindt. De weerstandswaarde, wordt uitgedrukt in de afgeleide SI-eenheid Ohm.
     

    Uitvoeringen van weerstanden:
     

    Een weerstand ontleent zijn eigenschap aan een weerstandsmateriaal, waarvoor koolstof en metaallegeringen gebruikt worden. De meest voorkomende weerstanden zijn tegenwoordig koolstofweerstanden.
     

    R-kool.png
     

    Koolweerstand
     

    Een massaweerstand bestaat volledig uit koolstof. Andere typen zijn uitgevoerd met een koolstoflaagje, al dan niet gespiraliseerd. Weerstanden met weerstandsdraad van een geschikte metaallegering worden gewikkeld om een kern, ten einde voldoende lengte van de draad in een klein volume te kunnen verwerken. Gewikkelde weerstanden hebben het nadeel dat bij hogere frequenties de zelfinductie van de wikkeling niet te verwaarlozen is. Naast precisieweerstanden van weerstandsdraad zijn er ook uitvoeringen met een metaalfilm. Metaalfilm- en koolstofilm-weerstanden lijken qua constructie veel op elkaar. Ze bestaan beide uit een dun opgedampt laagje koolstof of metaal (NiCr) waarin een spiraal is gesneden om de juiste weerstandswaarde te bereiken.
     

    R-metaal.png
     

    Metaalfilm weerstand
     

    R-wikkel.png
     

    Gewikkelde weerstand (voor groot vermogen)
     

    R-draad.png
     

    Weerstandsdraad
     

    vanwege de vraag naar steeds kleinere electronica, komen steeds meer componenten in een Surface Mounting Device uitvoering op de markt. Deze SMD-techniek, maakt geen gebruik van aansluitdraden maar heeft contactvlakken om te kunnen verbinden via soldeerpasta. Het mooiste is om gebruik te maken van een reflow-oven, hiermee bereikt u het gelijkmatig vloeien van de soldeerpasta. Wanneer u af en toe een SMD-component toepast, kunt u deze ook gewoon solderen.
     

    R-smd.png
     

    Een SMD-uitvoering (sterk vergroot, in werkelijkheid bestaat uit SMD-weerstand uit enige millimeters)
     

    het getal 101 welke op de SMD-weerstand staat (vaak via een vergrootglas moet worden achterhaald), moet worden vertaald in een weerstandswaarde. Uitleg hierover volgt geheel onderaan.
     

    Weerstandswaarden:
     

    ALGEMEEN:Hoe groter de tolerantie, hoe breder het bereik van de waarde is. Als er een serie weerstanden gewenst is, heeft het alleen zin om twee waarden te fabriceren waarvan het tolerantiegebied elkaar niet overlapt. Op basis van de voorkeursgetallen van Charles Renard zijn voor bepaalde elektronische componenten, zoals weerstanden, de zogenaamde E-reeksen ontwikkeld.
     

    Deze getallenreeksen vormen bij benadering een meetkundige rij, waardoor de verhouding tussen twee opeenvolgende waarden binnen dezelfde reeks ongeveer constant is.
     

    Klik voor een lijst van alle E-reeksen
     

    Tolerantie:
     

    Zoals u in de E-reeksen tabellen kunt zien, heeft iedere E-reeks een vaste tolerantie-waarde.
     

    De meest gebruikte E-reeks voor weerstanden is de E24-reeks, vanwege de 5% tolerantie. Daarnaast wordt ook de E96-reeks regelmatig toegepast, voor precisie-weerstanden met een tolerantie van 1%.
     

    In schakeling-schema’s worden afkortingen voor de waardes gebruikt. Zouden we alle waardes voluit in het schema noteren, dan wordt het schema onleesbaar. Bij waarden onder de één Ohm wordt het aangegeven met de letter R vòòr de waardeaanduiding: R47 = 0,47 Ohm Er kan ook een letter tussen de cijfers staan: 1E8 = 1,8 Ohm. Bij waarden onder de 1000 Ohm wordt vaak een R achteraan de waarde toegevoegd: zo wordt 56 Ohm wordt geschreven als 56R, en 720 Ohm als 720R Bij waarden van 1000 Ohm en hoger, wordt de letter K gebruikt van KiloOhm op deze wijze: 1000 Ohm = 1K, 4700 Ohm = 4K7, 12000 Ohm = 12K enzovoorts. Bij waarden van 1000000 Ohm en hoger, wordt de letter M gebruikt van MegaOhm op deze wijze: 1000000 Ohm = 1M, 3300000 Ohm = 3M3, 10000000 = 10M enzovoorts. Bij waarden van 1000000000 Ohm en hoger, wordt de letter G gebruikt van GigaOhm op deze wijze: 1000000000 Ohm = 1G, 3300000000 Ohm = 3G3, 10000000000 = 10G enzovoorts.
     

    In schakeling worden bijbehorende componentenvaak in een lijst weergegeven, de weerstands-waarde worden dan als volgt weergegeven 0,1 ohm, 100 ohm, 1,2 Kohm = 1,2 KiloOhm, 10 Kohm = 10 KiloOhm, 1 Mohm = 1 MegaOhm, 1 Gohm = 1 GigaOhm
     

    Via de electronica componenten leveranciers, zijn weerstanden verkrijgbaar met standaardwaarden uit deze reeksen tussen enkele µOhm (micro-Ohm) (voor hogestroommeting) en ten minste 56 GOhm (giga-Ohm) (voor bijvoorbeeld hoogspanningsmeting) volgens de E-reeksen.
     

    Omdat zoals eerder beschreven bemoeilijkt een weerstand de stroom-doorgang. Hierdoor ontstaat warmte in de weerstand, welke aan de omgeving afgegeven wordt.
     

    Weerstanden hebben een maximale werkspanning en vermogen. Boven de maximale werkspanning kan doorslag optreden, wat het einde van het component betekent.
     

    Wordt het maximale vermogen overschreden gedurende een te lange tijd zal de weerstand veranderen, in sommige gevallen zelfs dramatisch, doordat de weerstand beschadigd raakt.
     

    Hoewel sommige weerstanden specifieke spanningsbeperkingen hebben, worden de meeste grenzen in de toepassing bepaald door het maximum vermogen.
     

    Dit hangt af van de bouw van de weerstand, zoals de afmetingen en het materiaal. Grotere weerstanden kunnen meer hitte dissiperen door hun grotere oppervlakte.
     

    De gebruikelijke vermogensbeperkingen voor weerstanden gebaseerd op koolstof zijn: 1/8 watt, 1/4 watt, 1/2 watt, 1 watt.
     

    Draadgewonden weerstanden en weerstanden gevuld met zand, hebben een veel hogere vermogensbeperking zoals 20 watt.
     

    Weerstanden met passieve of actieve koeling kunnen nog veel grotere vermogens verwerken. Zulke weerstanden worden bijvoorbeeld gebruikt om elektromotoren te regelen, zoals in elektrische treinen en trams.
     

    Om te weten, welke weerstand van toepassing is, moet de waarde zichtbaar worden gemaakt.
     

    Op weerstanden welke redelijk groot van afmeting zijn, kan dit door de fabrikant aan de buitenkant op de weerstand worden gestempeld. (zie hiervoor de afbeelding van de gewikkelde weerstand.
     

    Op weerstanden met een vermogen van 1 Watt en lager, wordt van een kleurcodering gebruik gemaakt, welke bestaat uit 4 of 5 gekleurde ringen. Zoals u op afbeeldingen van de koolstof- en metaalfilm-weerstanden kunt zien
     

    weerstkool.png
    Kleurcode-overzicht voor koolstof-weerstanden

    Met behulp van het kleurcode-overzicht, hierboven kan de waarde van een koolstof weerstand worden afgelezen en vastgesteld op de volgende wijze:
     

    Bij het aflezen, moet de gouden of zilveren ring aan de rechterzijde worden gehouden
     

    Daarna kunnen de gekleurde ringen van links naar rechts worden gelezen, en het bijbehorende cijfer in de tabel worden opgezocht.
     

    U heeft een weerstand met de kleuren: bruin-zwart-rood-goud, dan is de waarde 1 0 x 100 = 1000 Ohm of 1K. De vierde ring goud geeft een tolerantie van 5% aan.
    Wanneer u een weerstand heeft, zonder gouden of zilveren ring is de tolerantie lager dan 5%
    Om nu de juiste kleurcode aan de hand van de ringen af te lezen, mag u stellen dat de ruimte tussen de laatste waarde-ring en de tolerantie-ring groter is dan tussen de overige ringen.
    Een weerstand met de kleuren oranje-wit-geel-rood heeft een waarde van 3 9 x 10K = 390K. De vierde ring, is in dit geval rood welke een tolerantie van 2% aangeeft.
    Een weerstand met de kleuren groen-blauw-goud-goud heeft een waarde van 5 6 x 0,1 = 5,6 Ohm met een tolerantie van 5%.
    Er kan zich een situatie voordoen, waarop u een weerstand heeft met drie gekleurde ringen, dan heeft u te maken met een tolerantie-waarde van 20%

    weerstmetaal.png
     kleurcode-overzicht voor metaalfilm-weerstanden

    Met behulp van het kleurcode-overzicht, hierboven kan de waarde van een metaalfilm weerstand worden afgelezen en vastgesteld

     Hanteer dezelfde wijze als voor de koolstof weerstand, echter met het verschil dat er nu vijf en soms zes> ringen gebruikt worden.

    Voor een weerstand met de kleuren: bruin-bruin-zwart-rood-goud, is de waarde 1 1 0 x 100 = 11 KiloOhm met een tolerantie van 5%.
    Een weerstand met de kleuren oranje-wit-zwart-rood-rood heeft een waarde van 3 9 0 x 100 = 39 KiloOhm met een tolerantie van 2%.
    Een weerstand met de kleuren groen-blauw-bruin-blauw-groen heeft een waarde van 5 6 1 x 1M = 561 MegaOhm met een tolerantie van 0,5%.
    Een eventuele zesde ring wordt gebruikt om de temperatuurcoëfficiënt aan te geven. Hiervoor biedt het genormaliseerde kleurcode-overzicht geen informatie, en bent u afhankelijk van uw leverancier.
    SMD-weerstanden , R-smd.png zijn in de E24- en E96-reeksen verkrijgbaar.
     

    Vanwege steeds verdergaande minimalisering van component-afmetingen, bestaan er voor weerstanden in SMD-behuizingen diverse uitvoeringen.
    Klik hier voor een lijst van de beschikbare SMD behuizingen, en hun Europese of internationale aanduidingen van de beschikbare behuizingen. Hierin staan dus  de europese(metrische) codering en afmetingen alsmede de internationale(inch) codering en afmetingen weergegeven.

     Zoals u op de afbeelding van de SMD-weerstand kunt zien, staat hier een code: 101 op.

    De cijfercode op standaard SMD-weerstanden bestaat uit 2 cijfers voor het getal en één cijfer voor de vermenigvuldigingsfactor. Het laatste cijfer is altijd de vermenigvuldigingsfactor (het aantal nullen achter het getal). Bijvoorbeeld code 101 = 10 met één nul erbij, hetgeen 100 Ohm aangeeft.
    SMD-weerstanden weke een weerstandswaarde bezitten van MINDER dan 10 Ohm hebben de letter R opgenomen in de 3-cijferige codering.

    Vanwege deze mengeling van cijfers met een letter staat de codering internationaal bekend als 3 digit
    voor een overzicht van alle beschikbare waarden, welke in de E24-reeks met 5% tolerantie vallen en een 3-digit codering bevatten.
    Klik voor een lijst met alle SMD 3digit E24

     Voor precisie-weerstanden, welke tegenwoordig in zowel de E24-reeks als ook in de E96-reeks worden gefabriceerd, en over het algemeen een tolerantie van 1% of minder tot zelfs 0,1% hebben, is een codering van 4 cijfers/letter in het leven geroepen.

     Vanwege deze mengeling van cijfers met een letter staat de codering internationaal bekend als 4 digit

    Voor een overzicht van alle beschikbare waarden, welke in de E24-reeks met 1% of minder tolerantie vallen en een 4-digit codering bevatten.
    Klik hier voor een lijst met alle SMD 4digit E24
    Voor een overzicht van alle beschikbare waarden, welke in de E96-reeks met 1% of minder tolerantie vallen en een 4-digit codering bevatten.
    Klik voor een lijst met alle SMD 4digit E96
    Voor een overzicht van alle beschikbare waarden, welke in de nieuwste EIA-E96-reeks met 1% of minder tolerantie vallen en een 4-digit codering bevatten.
    Klik hier voor een lijst met alle SMD EIA-E96-reeks
     


  • Multimeter uitleg

    Hoe gebruik je een multimeter

    werken met een multimeterEen multimeter is een zeer nuttig instrument als je serieus aan de gang wilt gaan met de elektronica hobby. Door middel van een meerkeuzeschakelaar kan de meter zo ingesteld worden dat deze weerstand, voltage of amperage meet. Sommige multimeters hebben zelfs instellingen waarmee diodes, transistors en frequenties kunnen worden gemeten.
    Een multimeter heeft verder per meetonderwerp verschillende meetstanden waar binnen gemeten kan worden. Zo kan voltage zowel in wisselstroom (AC) en gelijkstroom (DC) worden gemeten.


    Het kiezen van een multimeter

    Een goedkope multimeter is prima geschikt voor algemeen gebruik bij je elektronica projecten. Een dergelijke digitale multimeter is de beste keus als eerste multimeter. Zelfs de goedkoopste multimeter is prima geschikt voor het testen van simpele projecten.
    Er bestaan ook analoge multimeters. Deze hebben een wat ouderwets aanziende meter met wijzer. Als je een dergelijke meter koopt let er dan op dat deze een hoge sensitiviteit heeft van 20k/V of hoger bij het meten van DC voltages. Is dit lager dan is de meter niet geschikt voor fijne elektronica. De sensitiviteit staat meestal in een hoek van de meetschaal. Je kan de lagere AC waarden negeren want deze zijn niet zo belangrijk. De hogere DC waarde is de kritieke waarde. Kijk uit voor goedkopere analoge multimeters die verkocht worden voor metingen aan b.v. je auto. De gevoeligheid van dergelijke meters is te laag.
    Hieronder beschrijven we de digitale en analoge multimeter nader. Lees verder  Bericht ID 4697